ઈઝરાયેલના લોકો ગુસ્સે છે. વિવાદાસ્પદ વડાપ્રધાન નેતાન્યાહુ વિરૂદ્ધ રસ્તા પર વિરોધ પ્રદર્શન થઈ રહ્યા છે. જનતા કહી રહી છે કે આ માણસના ભ્રષ્ટાચારના કેસ માફ ન કરવા જોઈએ, વરિષ્ઠ પત્રકાર ડૉ. પંકજ શ્રીવાસ્તવનું વિશ્લેષણ

(એજન્સી) તા.૩
૧ ડિસેમ્બર, ૨૦૨૫ની રાત્રે, જેરુસલેમમાં ઇઝરાયેલી રાષ્ટ્રપતિ આઇઝેક હર્ઝોગના ઘરની બહાર હજારો લોકો એકઠા થયા હતા. લોકોએ “રાજા બીબીને માફી નહીં,” “બધા માટે સમાન ન્યાય” લખેલા પ્લેકાર્ડ સાથે લોકોએ સૂત્રોચ્ચાર કર્યા હતા. ઇઝરાયેલના સૌથી લાંબા સમય સુધી સેવા આપનારા વડાપ્રધાનનો રેકોર્ડ છે. તેમને પ્રેમથી અને કટાક્ષમાં “બીબી” કહેવામાં આવે છે. “બીબી” એ તેમના નામ, બેન્જામિનનું ટૂંકું અને સૌથી લોકપ્રિય સ્વરૂપ છે. નેતાન્યાહુએ ૧૯૯૬થી ૧૯૯૯ સુધી, પછી ૨૦૦૯થી ૨૦૨૧ સુધી, અને ફરીથી ૨૦૨૨થી વડાપ્રધાન તરીકે સેવા આપી રહ્યા છે. આ ઇઝરાયેલી રાજકારણમાં તેમનું મહત્વપૂર્ણ સ્થાન દર્શાવે છે. જો કે, હાલમાં તેમની માફીને કારણે દેશભરમાં તેમની સામે વિરોધ પ્રદર્શનો થઈ રહ્યા છે. નેતાન્યાહુએ રાષ્ટ્રપતિ હર્ઝોગને તેમની સામેના ત્રણ ગંભીર ભ્રષ્ટાચારના કેસ પાછા ખેંચવા અને તેમને માફી આપવા અપીલ કરી છે. જો કે, વિપક્ષ અને જનતા ગુસ્સે છે કારણ કે તેમણે પોતાનો ગુનો સ્વીકાર્યા વિના માફી માટે અપીલ કરી હતી. લોકો સજા મુક્તિની શક્યતા વિરુદ્ધ છે. તેઓ કહે છે કે કાયદા સમક્ષ દરેક સમાન છે.નેતાન્યાહુ સામે ત્રણ અલગ અલગ કેસ છે, દરેકને નંબર આપવામાં આવ્યા છે.કેસ ૧૦૦૦ : ‘ભેટ અફેર’ : નેતાન્યાહુ અને તેમની પત્ની સારા પર ૨૦૦૭થી ૨૦૧૬ દરમિયાન હોલીવુડ નિર્માતા આર્નોન મિલ્ચન અને ઓસ્ટ્રેલિયન અબજોપતિ જેમ્સ પેકર પાસેથી ઇં૨,૦૦,૦૦૦ મૂલ્યની ભેટો – શેમ્પેન, સિગાર અને ઘરેણાં – સ્વીકારવાનો આરોપ છે. બદલામાં, નેતાન્યાહુએ મિલ્ચન માટે યુએસ વિઝા માટે લોબિંગ કર્યું અને વિદેશમાં ઇઝરાયેલીઓને કરમાં છૂટ આપવાનો કાયદો પસાર કર્યો. તેમણે પેકરને તેમના રોકાણ માટે નાગરિકતા આપવાનું પણ વચન આપ્યું! કિંમત ? ૭,૦૦,૦૦૦ શેકેલ, અથવા આશરે રૂા.૨ કરોડ (આશરે ઇં૨૦ મિલિયન). આ કેસમાં ૩થી ૧૦ વર્ષની જેલની સજા થઈ શકે છે.કેસ ૨૦૦૦ : ‘મોઝેસ અફેર’ઃ નેતાન્યાહુએ કથિત રીતે ઇઝરાયેલના સૌથી મોટા અને સૌથી પ્રભાવશાળી ઇઝરાયેલી ઉદ્યોગપતિ, આર્નોન મિલ્ચનને કરમાં છૂટ મેળવવા માટે લાંચ આપી હતી. વ્યાપકપણે વંચાતા દૈનિક અખબાર યેદિઓથ અહરોનોથના માલિક આર્નોન મોસેસ સાથે એક સોદો થયો અને ૨૦૦૮ અને ૨૦૧૪ વચ્ચે ત્રણ ગુપ્ત બેઠકો થઈ. આ છેતરપિંડીના આરોપો છે.કેસ ૪૦૦૦ : ‘બેઝેક અફેર’ : સંદેશાવ્યવહાર મંત્રી તરીકે સેવા આપતી વખતે, નેતાન્યાહુએ ટેલિકોમ કંપની બેઝેકના માલિક શૌલ એલોવિચને તેમની ન્યૂઝ સાઇટ, વાલા પર સકારાત્મક કવરેજના બદલામાં નિયમનકારી લાભો – ઇં૫૦૦ મિલિયન નફો – પૂરા પાડ્યા હતા.પોલીસે ૨૦૧૮માં આરોપ મૂકવાની ભલામણ કરી, જેનો અર્થ એ થયો કે આરોપો પ્રથમ નજરમાં સાચા હોવાનું જણાયું. ૨૦૨૦થી ૩૦૦થી વધુ સાક્ષીઓ સાથે ટ્રાયલ ચાલી રહી છે. આ દરેક કેસની સજા ૧૦ વર્ષ સુધીની જેલ હોઈ શકે છે. નેતાન્યાહુ કહે છે, “દરેક વ્યક્તિ “જૂઠું બોલે છે!” પરંતુ તેઓ કોર્ટમાં કેસ પેન્ડિંગ રાખવા માટે બહાના બનાવતા રહ્યા. હવે તેઓ માફીની માંગ કરી રહ્યા છે. ૩૦ નવેમ્બર, ૨૦૨૫ ના રોજ, નેતાન્યાહુએ રાષ્ટ્રપતિને ૧૧૧ પાનાની અરજી રજૂ કરી. મુખ્ય દલીલો બે છેઃ પ્રથમ, આ કસોટીઓ દેશને વિભાજીત કરી રહી છે. બીજું, મધ્ય પૂર્વના આ નિર્ણાયક સમયે, તેમણે ફક્ત સુરક્ષા અને રાજદ્વારી પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવાની જરૂર છે. અરજીમાં, તેમણે દોષ સ્વીકાર્યો ન હતો, પરંતુ વારંવાર કહ્યું હતું કે, “હું નિર્દોષ છું, આ રાજકીય સતાવણી છે.” આટલું જ નહીં, તેમણે યુએસ રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પનો નવેમ્બરનો પત્ર પણ જોડ્યો. તેમાં, ટ્રમ્પે લખ્યુંઃ “નેતાન્યાહુ એક અસાધારણ યુદ્ધ સમયના નેતા છે. ટ્રમ્પ “અબ્રાહમ કરાર”, જેમાં નેતાન્યાહુએ તેમને ટેકો આપ્યો હતો, તેને તેમની સૌથી મોટી વિદેશ નીતિ સફળતા માને છે. ૨૦૨૦માં, અબ્રાહમ કરાર હેઠળ, પેલેસ્ટીન મુદ્દાને ઉકેલ્યા વિના ઇઝરાયેલ અને ચાર આરબ દેશો – સંયુક્ત આરબ અમીરાત, બહેરીન, સુદાન અને મોરોક્કો – વચ્ચે પ્રથમ વખત શાંતિ અને રાજદ્વારી સંબંધો સ્થાપિત થયા. આને નેતાન્યાહુનો સૌથી મોટો રાજદ્વારી વિજય માનવામાં આવે છે. ટ્રમ્પ આને આગળ વધારવા માંગે છે, ખાસ કરીને સઉદી અરેબિયા સાથે. તેમને આ માટે નેતાન્યાહુની જરૂર છે. ટ્રમ્પને કોઈ પરવા નથી કે નેતાન્યાહુએ ગાઝા પટ્ટીમાં નરસંહાર કર્યો છે.૭ ઓક્ટોબર, ૨૦૨૩થી, ગાઝા પર ઇઝરાયેલી બોમ્બમારાથી ૬૭,૦૦૦થી વધુ પેલેસ્ટીનીઓ માર્યા ગયા છે, લાખો બેઘર થયા છે. નોંધપાત્ર સંખ્યામાં બાળકો અને મહિલાઓ મૃત્યુ પામ્યા છે. ૨૦૨૫માં યુદ્ધવિરામ છતાં, હુમલાઓ ચાલુ છે. નેતાન્યાહુ કહે છે, “કામ પૂરું થયું નથી!” પરંતુ દુનિયા રોષે ભરાઈ ગઈ છે – યુએન, ઇયુ અને યુએનએચઆરસીએ તેને “નરસંહાર” ગણાવ્યો છે અને નેતાન્યાહુને જવાબદાર ઠેરવ્યા છે. બ્રિટન, ફ્રાન્સ અને કેનેડાએ પેલેસ્ટીનને માન્યતા આપી છે. આઈસીસી (આંતરરાષ્ટ્રીય ફોજદારી અદાલત)એ નેતાન્યાહુ સામે વોરંટ જારી કર્યું છે. ન્યૂ યોર્કથી લંડન સુધી વિરોધ પ્રદર્શન થઈ રહ્યા છે. નાગરિકોને નિશાન બનાવવા બદલ તેમને “યુદ્ધ ગુનેગાર” કહેવામાં આવી રહ્યા છે. ન્યૂ યોર્કના નવા ચૂંટાયેલા મેયર, ઝોહરાન મામદાનીએ ચૂંટણી પ્રચાર દરમિયાન કહ્યું હતું કે જો તેઓ નેતાન્યાહુ ન્યૂ યોર્ક આવશે તો તેમની ધરપકડ કરશે. અને હવે નેતાન્યાહુ માફી માંગે છે – પણ નરસંહાર માટે નહીં, પરંતુ ભ્રષ્ટાચારના આરોપોમાંથી પોતાને મુક્ત કરવા માટે. ઇઝરાયેલમાં આ અંગે તીવ્ર પ્રતિક્રિયા જોવા મળી રહી છે.વિરોધ પક્ષે તેને “લોકશાહી પર હુમલો” ગણાવ્યો. દરેક જગ્યાએ પ્રશ્નો ઉભા થઈ રહ્યા છેઃ આવા ગંભીર આરોપો માટે માફી કેવી રીતે આપી શકાય? ટ્રાયલ ચાલુ રહેવી જોઈએ. નેતાન્યાહુ કોઈ રાજા નથી. મુખ્ય વિપક્ષી નેતાઓ પણ ખુલ્લેઆમ વિરોધ કરી રહ્યા છે.કાનૂની સ્થિતિ : રાષ્ટ્રપતિને માફી આપવાનો અધિકાર છે, પરંતુ દોષિત ઠેરવવામાં આવે તે પહેલાં આવું ભાગ્યે જ બન્યું છે.નેતાન્યાહુએ ૧૭ વર્ષથી વધુ સમય સુધી વડાપ્રધાન તરીકે સેવા આપી છે, જે ઇઝરાયેલી ઇતિહાસનો સૌથી લાંબો કાર્યકાળ છે. તેમના સમર્થકો તેમને “શ્રી સુરક્ષા” કહે છે. ટીકાકારો કહે છે કે તેમણે દેશને વિભાજીત કર્યો છે. ઇઝરાયેલ ભ્રષ્ટાચારનો લાંબો ઇતિહાસ ધરાવે છે. ૧૯૯૬થી લગભગ દરેક વડાપ્રધાન તપાસ હેઠળ છે.તેઓ ખરેખર ઇચ્છે છે કે નેતાન્યાહુને માફી આપવામાં આવે જેથી તે તેમના માટે એક ઉદાહરણ બને. પ્રશ્ન એ છે કે જનતા શું ઇચ્છે છે? ઇઝરાયેલી જનતા નેતાન્યાહુને છોડી દેવાના મૂડમાં હોય તેવું લાગતું નથી.